8. Mariakerk

De achttiende-eeuwse Mariakerk is een eenvoudig uitgevoerde zaalkerk met driezijdig gesloten koor, opgetrokken uit baksteen en oude kloostermoppen, die vermoedelijk afkomstig zijn van de middeleeuwse katholieke Mariakapel die op deze plek stond. De kerk heeft acht, van boven boogvormig afgesloten vensters, die elk in een eigen muurvlak staan. Elk muurvlak wordt gescheiden door lisenen. 

Tot het eind van de negentiende eeuw stond er klokkenstoel met twee luidklokken op het terrein. In 1880 werd het plan opgevat de nabijgelegen klokkenstoel te vervangen door een toren of dakruiter. In 1896 werd de aanbesteding voor de bouw van een toren gedaan en werd de kerk grootschalig verbouwd. Om de kosten te dragen werd een van de twee luidklokken verkocht. Verder werd er geld ingelegd door de kerkvoogdij en werd er subsidie verstrekt door gemeente Opsterland. De westgevel kreeg in 1896 een rondbogige ingangspoort in renaissancestijl. Bovenop de westgevel werd een houten dakruiter geplaatst, met galmgaten aan drie zijden, waarin de middeleeuwse klok weer werd opgehangen. De kerk kreeg een nieuwe dakbedekking bestaande uit Lucas IJsbrandspannen. De huidige klok in de dakruiter is vervaardigd in 1947.

Het interieur is sober. De houten vloer is lichtblauw geverfd. Het plafond bestaat uit een beige houten tongewelf. De preekstoel komt vermoedelijk uit de zeventiende eeuw. Op de velden ervan zijn rondboogversieringen aangebracht. Enkele onderdelen van de preekstoel zijn van later datum, zoals de gietijzeren leuning, die gemaakt is in 1896. Onder de preekstoel ligt een sarcofaagdeksel van roodzandsteen met vijf wijdingskruizen, dat ook gefungeerd heeft als deksteen voor een altaar.

Ook herbergt de kerk enkele banken en twee herenbanken uit waarschijnlijk het eind van de achttiende eeuw. De gewone banken kregen nieuwe wangen in 1896 in laat negentiende-eeuwse vormgeving. 

In 1896 werd er ook een nieuwe westwand in de muur gerealiseerd, waarbij de oude kraak en achterwand vermoedelijk bewaard bleven. De nieuwe dakruiter werd dwars door het dak gebouwd. De onderzijde rust op twee gietijzeren zuilen met Korinthische kapitelen. Er werd een orgelkraak gemaakt met twee kleinere gietijzeren zuilen, waarop een harmonium geplaatst werd. Het harmonium, daterend uit 1896, werd gebouwd door de Amerikaanse firma J. Estey & Co uit Vermont.

De kerk is in juli 1977 overgedragen aan Stichting Alde Fryske Tsjerken, nadat het buiten gebruik was geraakt door de fusie van de Hervormde gemeente Kortezwaag en Gorredijk. 

In 1981 en 2009/2010 is de dakruiter gerestaureerd. In 1981 kreeg de toren de originele kleuren uit 1896 terug, gebaseerd op een bestek uit een schetsboek van schilder Jan Ringenoldus. Ook werd de originele windvaan, een haan, herplaatst op de toren. Het schip en het dak werden in 2009 vernieuwd. In de voorkerk zijn een toilet en keuken aangebracht, en er is centrale verwarming aangelegd. 

Het kerkje wordt enkele malen per jaar gebruikt voor trouw- en rouwdiensten. Ook wordt het gebouw gebruik voor preken van lekenprekers, voor muziekuitvoeringen en als repetitieruimte voor koren. De Mariakerk is ieder jaar geopend voor publiek in het kader van Tsjerkepaad.